Τετάρτη 26 Ιουλίου 2023

26 Ιουλίου 1822: η μάχη στα Δερβενάκια

 

Στις 12 Ιουλίου του 1822, ο Δράμαλης με το πολυάριθμο ασκέρι του έχει φτάσει στο Άργος με σκοπό να πολιορκήσει και να καταλάβει την Τριπολιτσά. 

Φτάνοντας στη πόλη του Άργους, αντιλαμβάνεται ότι ο κάμπος και η πόλη έχουν ερημώσει, έτσι αποφασίζει να πολιορκήσει την Ακρόπολη (Λάρισσα), πιστεύοντας ότι εκεί έχουν φυλαχθεί τρόφιμα και νερό. 

Οι μέρες περνούν, τα εφόδια τελειώνουν και το μεγάλο στράτευμα που είχε κινητοποιηθεί αρχίζει να αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα με τη τροφοδοσία του, το σχέδιο του Κολοκοτρώνη «καμμένη γη» είχε πετύχει. Δεν υπήρχαν ζώα, σιτηρά αλλά και στα πηγάδια είχαν ρίξει μεταλλικά αντικείμενα ώστε να μολύνουν το νερό. 

Ο Δράμαλης αποφασίζει να επιστρέψει στην Κόρινθο αλλά διαδίδει ότι θα συνεχίσει την πορεία του προς τη Τριπολιτσά. Στο Ελληνικό στρατόπεδο την ίδια στιγμή υπάρχουν διαφωνίες ως προς το πεδίο στο οποίο θα διεξαχθεί η μάχη. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αντιλαμβάνεται το σχέδιο του Δράμαλη και ισχυρίζεται ότι  η μάχη πρέπει να δωθεί στα Στενά των Δερβενακίων, όπου η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων είναι άχρηστη. Οι πρόκριτοι διαφωνούν με την εκτίμηση του Κολοκοτρώνη και τον κατηγορούν ότι θυμήθηκε τις παλιές κλέφτικες συνήθειές του και θέλει πάλι να πάρει τα βουνά. Το επεισόδιο που απειλείται αποφεύγεται την τελευταία στιγμή. Ο Κολοκοτρώνης όμως δεν αλλάζει γνώμη και κατευθύνεται προς τα Δερβενάκια, ενώ οι πρόκριτοι φυλάσσουν, άδικα, τα περάσματα προς τη Τριπολιτσά. 

Στις 22 Ιουλίου του 1822 η πορεία του Δράμαλη από το Άργος προς τη Κόρινθο ξεκινά. Η κεφαλή του πολυαρίθμου τουρκικού στρατού μπαίνει στα Δερβενάκια (αξίζει να σημειωθεί ότι την ίδια στιγμή το τέλος της παράταξης των τούρκων ήταν ακόμη στο Άργος). Οι Έλληνες έχουν καταλάβει σημεία τέτοια ώστε να εκμεταλλευτούν την αχρηστία του όγκου του. 

Η κεφαλή του τουρκικού στρατού λίγο πριν βγει από τα στενά δέχεται την ξαφνική, άγρια και αρτίως σχεδιασμένη επίθεση των Ελλήνων. Οι τούρκοι μη μπορώντας να παραταχθούν, αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τους αντιπάλους τους οι οποίοι λόγω της θέσης τους αλλά και της μορφολογίας της περιοχής είχαν το καθοριστικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Όσοι τούρκοι δεν σκοτώνονται υποχωρούν ατάκτως, γεγονός το οποίο προκαλεί μια μεγάλη σύγχηση, πανικό και καθιστά αδύνατη την οποιαδήποτε προσπάθεια αμύνης.

Οι 2.500 Έλληνες πολεμώντας γενναία προκάλεσαν πολύ μεγάλες απώλειες (περίπου 3.000 μαχίμων ανδρών). Η φήμη του Δράμαλη και το μύθος του «ανίκητου Τούρκου» είχαν καταρρεύσει. Οι Τούρκοι, μετά τη μάχη συνδύασαν τα στενά περάσματα με την πανωλεθρία τους στα Δερβενάκια. 

Ταυτοχρόνως το κύρος του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη γιγαντώθηκε, αλλά η μεγάλη δόξα της μάχης ανήκει στον ανηψιό του Νικήτα Σταματελόπουλο τον γνωστό Νικηταρά, στον οποίο μετά από εκείνη την ημέρα αποδόθηκε και ο τίτλος του «Τουρκοφάγου». Ο Νικηταράς ήταν γενναίος πολεμιστής όμως η προσβολή που είχε προηγηθεί προς τον θείο του, τον έκανε να πολεμήσει λυσσαλέα. Φράσεις όπως «Υπομονή Νικήτα, Τούρκους σφάζεις» και «Σταθείτε ωρε Περσιάνοι να πολεμήσουμε» αποδίδουν απολύτως το πνεύμα με το οποίο πολεμούσε. Αναφέρεται ότι άλλαξε 7 σπαθιά κατά τη διάρκεια της μάχης, ως επίσης ότι χρειάστηκε να αλείψουν το πρησμένο του από την υπερπροσπάθεια χέρι με λάδι, ώστε να αφαιρέσουν το σπαθί που κρατούσε. 

Η σημασία της νίκης ήταν μεγάλη και πολυδιάστατη. Όχι μόνο κατάφερε ένα μεγάλο πλήγμα στη πολεμική μηχανή των Τούρκων, αλλά τόνωσε το ηθικό των Ελλήνων στον μέγιστο βαθμό. Επίσης τα λάφυρα που συγκεντρώθηκαν, τα οποία ήταν πλούσια σε πολεμικό υλικό, βοήθησαν πολύ στη συνέχιση του Αγώνα. Όμως αυτό που χαίρει μνείας είναι το πολεμικό και στρατιωτικό ένστικτο του Κολοκοτρώνη και η πίστη του ιδίου σε αυτό.

πηγή: λάβαρο 21

Δεν υπάρχουν σχόλια: