Παστούν: Η
διαχρονική επίδραση του ελληνο-βακτριανού Βασιλείου των ελληνιστικών χρόνων στην
Κεντρική Ασία είναι το αντικείμενο ενός ενδιαφέροντος άρθρου του συγγραφέα
Αμανουλάχ Γιλζάϊ (Amanullah Ghilzai).
Ο συντάκτης διαπραγματεύεται την παρουσία της ελληνογενούς φυλής Παστούν καθώς και της αρχαίας Ελλάδας στην Κεντρική Ασία, με την ευεργετική και ανεπανάληπτη παρουσία των Ελλήνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την παράδοση που υπάρχει-μετά από δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια– στις σύγχρονες τοπικές κοινωνίες.
Mετά από ένα μεγάλο ταξίδι δυο χιλιάδων χιλιομέτρων, στην Κεντρική Ασία, εντόπισε ο συγγραφέας, πολλά ελληνικά αλλά και βακτριανά στοιχεία τα οποία διαιωνίστηκαν και έφθασαν μέχρι τις μέρες μας.
Αφγανός Παστούν
«Πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα παρουσιάζουν πως υπό του βασιλιά Κουσάνα των Βακτριανών, είχε υιοθετηθεί το ελληνικό αλφάβητο, επίσημη γλώσσα ήταν η ελληνική, το εμπόριο και η νομοθεσία του Κράτους ήταν στην ελληνική γλώσσα.
Τεκμηρίωση αυτών αποτελούν τα νομισματικά στοιχεία που παρέχουν καθαρές ενδείξεις της χρήσης της ελληνικής γλώσσας στο εμπόριο, στην Κεντρική Ασία και το Ιράν. Μέσα σε όλα αυτά συνυπάρχει η φυλή Παστούν που βιώνει στο σημερινό Αφγανιστάν και τις πακιστανικές επαρχίες που συνορεύουν με αυτό.»
Το ερώτημα του συντάκτη είναι: πως δημιουργήθηκε αυτή η ομάδα ανθρώπων και ποια είναι η ιστορική πορεία της, η εξέλιξή της, η οποία σαφώς η παρουσία της αρχίζει από τα ελληνιστικά χρόνια;
Ο ερευνητής Αμανουλάχ Γιλζάϊ αρχίζει το κύριο άρθρο του ως εξής:
Αφγανός Παστούν
«Πολλοί Αφγανοί και εθνικές ομάδες Παστούν του Πακιστάν οφείλουν πάρα πολλά στον Μέγα Αλέξανδρο ο οποίος τους πρόσφερε έναν ανεπανάληπτο πολιτισμό,που τους διαμόρφωσε για περίπου χίλια χρόνια μέσα από διαφορετικές ιστορικές φάσεις. Αν και έχουν περάσει, ήδη, 23 αιώνες από την ελληνική κατάκτηση της Βακτρίας (αρχαίο Αφγανιστάν), τα χνάρια των αρχαίων Ελλήνων μπορεί να τα δει στους εθνικούς Αφγανούς ή τους Παστούν. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι προφορικές παραδόσεις των φυλών Παστούν που ανάγουν την καταγωγή τους στους αρχαίους Yonas ή Yavana (σ.σ.: Ίωνες).
Η ισχυρή παρουσία της ελληνικής μυθολογίας και εκατοντάδες ελληνικών λέξεων ενυπάρχουν ακόμη στη σύγχρονη γλώσσα Πάστο, η οποία είναι μία από τις κύριες γλώσσες του δυτικού Αφγανιστάν και του βορειο-δυτικού Πακιστάν. Η δημιουργία του αφγανικού έθνους ή Παστούν φαίνεται πως είναι αποτέλεσμα της κατάκτησης του Αλεξάνδρου.
»Η επί πολλών αιώνων ελληνική διοίκηση της Βακτρίας (αρχαίο Αφγανιστάν) που ακολούθησαν το θάνατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, άλλαξε αυτήν την ιρανική περιοχή τόσο πολύ που πολύ δύσκολα κανείς αναγνωρίζει την παλαιά ιρανική επιρροή. Πολλοί από τους σύγχρονους εθνικούς Αφγανούς (Pashtuns) είναι αναμφισβήτητα, απόγονοι των αποίκων αρχαίων Ελλήνων.
» Αυτό μπορεί αν αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό από τα αρχαιολογικά ευρήματα, από τις αναφορές στην ελληνική μυθολογία και σε ένα μεγάλο αριθμό ελληνικών λέξεων και προτάσεων που βρίσκονται στη σημερινή γλώσσα Πάστο. Αυτό πιστοποιείται και επιστημονικά, ό,τι, δηλαδή, οι πρόγονοί τους θα μπορούσαν να αποτελούν τον κύριο κορμό ή τη μοναδικότητα των κατοίκων της Βακτρίας που αναμίχθηκε με τον εντόπιο πληθυσμό.»
Πιο κάτω ο Αμανουλάχ Γιλζάϊ παραλληλίζει εφτά αρχαίες ελληνικές θεότητες με ονομασίες που συναντούμε σήμερα στο ανατολικό Ιράν και οι οποίες προέρχονται από την ελληνική γλώσσα. Ο θεός Ζεύς στη γλώσσα Πάστο λέγεται Ζέσταν, με μια ελάχιστη ηχητική διαφορά μπορεί να ακουστεί ως Ζεύσ-ταν.
Η Αθηνά ήταν η λατρευτή θεά των αρχαίων Παστούν ή ελληνο-αφγανών. Η αναπαράσταση στα ελληνο-βακριανά νομίσματα της μακεδονικής Αθηνάς ήταν περισσότερο σαν θεά του πολέμου και των υδάτων. Κι αυτό γιατί πολλοί Παστούν ακόμη έχουν παράδοση τον πολεμικό χορό ‘Άθεν’. Ο χορός ‘Άθεν’ είναι πατριωτικός, όπως ακριβώς ήταν και στους αρχαίους Έλληνες.
Τονίζει ο συγγραφέας για το θέμα αυτό: “ Οι Παστούν, οι οποίοι είναι μουσουλμάνοι, γενικά, δεν βλέπουν τους χορούς με ένα θετικό βλέμμα, αλλά ο ‘Άθεν’ αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση, αφού τον τηρούν με σεβασμό γνωρίζοντας πως ο χορός αυτός ανήκει στο προ-μουσουλμανικό παρελθόν τους.
Χαρτονόμισμα στο Αφγανιστάν με τον Μέγα Αλέξανδρο
Η καταγωγή του ‘Άθεν’ έγινε γνωστή από την δική μου έρευνα.
Οι Ταλιμπάν του Αφγανιστάν θεωρούν τον ‘Άθεν’ ως μη μουσουλμανικό στοιχείο και τον απαγόρευσαν, ενώ αποτελεί το κύριο στοιχείο της εθνικής ομάδας των Παστούν. Αυτό έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία του Αφγανιστάν, η απαγόρευση του χορού, ο οποίος αποτελούσε τον εθνικό χορό αιώνων για τη χώρα».
Ο Αφγανός ερευνητής αναφέρει για τη θεά του γάμου την Ήρα με τη μυθική θεά των Παστούν Όρα και τα έθιμα τα οποία διατηρούνται έως σήμερα.
Ο θεός του θανάτου Άδης με τον Αδίρ-αχ που παραπέμπει στο τέρας που έχει την ονομασία ‘Mordozmai’ που παραβάλλεται με τον Μινώταυρο, που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ζώο που μια τέτοια εικόνα μπορεί κανείς να δεί σε ελληνο-βακτριανό άγαλμα στο Μουσείο της Πεσαβάρας.
Ο Τάρταρος υπάρχει στην Πάστο ως Ταρταρίν και σημαίνει την χειρότερη έκφραση του διαβόλου. Αναφέρεται ακόμη για τον Πάνα, την Περσεφόνη, τη Δήμητρα και τους συσχετίζει με σχετικές ονομασίες στη γλώσσα Πάστο.
Παραθέτει ακόμη και ορισμένες λέξεις που έχουν αλλοιωθεί, όπως:
Λίγο=lega
Γυναίκα= Jenekai
Θείος=Thro
Γιαγιά= Yayah Anyah
Όριζα=Rizi
Αυγό (ωό)=agai
Η ΦΥΛΗ ΤΩΝ
ΚΑΛΑΣ 3.000 Καλάς ζουν σε 30 περίπου οικισμούς, πάνω στις απόκρημνες πλαγιές
του Ινδικού Καυκάσου (Hindukush), σε υψόμετρο 2.500 μέτρων. Η παράδοση τους
θέλει απογόνους των στρατιωτών του Μ.Αλεξάνδρου που παρέμειναν στις περιοχές
αυτές, όταν ο στρατός του μεγάλου στρατηλάτη διέσχιζε τον ινδικό Καύκασο
οδεύοντας προς Νότο. Η φυλή αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας, γιατί
δεν έχει εξισλαμισθεί και διατηρεί μια μοναδική στον κόσμο παράδοση με στοιχεία
από την αρχαία ελληνική στη θρησκεία, έθιμα, μουσική, γλώσσα κ.λπ.
Η θρησκεία τους είναι πολυθεϊστική. Πατέρας των θεών και των ανθρώπων είναι ο DI ZAU (Δίας-Ζευς). Το όνομά του σημαίνει «αυτός που δίνει ζωή» μιας και οι λέξεις «DI» και «ZAU» σημαίνουν «Δίδω» και «Ζωή» αντίστοιχα. Τον πατέρα των θεών τον αποκαλούν και "Raintagarau" (Παντοκράτωρ) που σημαίνει αυτόν που «τα πάντα ελέγχει και κυβερνά». Η θεότητα του σπιτιού, της οικογένειας και της κοινότητας είναι η «Tsestak» (Εστία). Κάθε σπίτι έχει μια γωνιά αφιερωμένη σ' αυτήν και κάθε οικισμός ένα ναό, όπου συγκεντρώνονται για τις τελετές τους. Στα δάση, στα ποτάμια, στις κορυφές των βουνών κατοικούν διάφορα Πνεύματα (Νύμφες), που πολλές φορές βοηθούν τους Καλάς μέσω «διαμέσων» ανθρώπων οι οποίοι μπορούν και επικοινωνούν μαζί τους. Προστάτης των ποιμένων είναι ο "Sagikor" με ιδιαίτερο ιερό, που δέχεται προσφορές όταν οι ποιμένες κατεβαίνουν από τα υψώματα στα χωριά τους. Το τελετουργικό της θυσίας ακολουθεί την αρχαία ελληνική παράδοση, αφού και εδώ ο κέδρος και η βελανιδιά είναι τα ιερά δένδρα του DI ZAU. Ο καπνός των κλαδιών που καίγονται ευχαριστεί τους θεούς. Αυτοί που συμμετέχουν στη θυσία πρέπει να κάνουν καθαρτήριο λουτρό με νερό πηγής ή με μούστο από σταφύλια που έκοψαν πρόσφατα. Με το αίμα του ζώου ραντίζουν το βωμό και τη φωτιά που έχουν ανάψει. Κατά τη διάρκεια της τελετής όλοι οι άνδρες προσεύχονται μεγαλόφωνα στους θεούς. Οι γυναίκες δεν συμμετέχουν. Τα κέρατα του θυσιαζόμενου ζώου κοσμούν τις προσόψεις των σπιτιών, αφού το δικέρατο σύμβολο παραμένει ακόμα ιερό στον τόπο τους από τότε που ο μεγάλος στρατηλάτης το υιοθέτησε, όταν επισκέφθηκε το Ιερό του 'Αμμωνα Δία στην όαση Σίβα.
Οι Καλάς ακολουθούν σήμερα τα ίδια αρχαία έθιμα, δηλαδή καθαρτήρια λουτρά, ψήσιμο ειδικών άρτων, πυρσοφορίες, σεξουαλικά πειράγματα, προσφορά τροφών στους προγόνους τους κ.α. Στις θρησκευτικές εορτές που παρευρίσκονται και γυναίκες εκτελούνται γυναικείοι κυκλικοί χοροί. Οι γυναίκες είναι πιασμένες σε κύκλο με τα χέρια πλεγμένα πίσω από την πλάτη και συνοδεύουν το χορό με τραγούδι. Η οργανική συνοδεία που βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου είναι ένα μεγάλο νταούλι, ξύλινες φλογέρες και τοξοειδής άρπα με τέσσερις χορδές που θυμίζει την αρχαιοελληνική λύρα. Μέσα στη θάλασσα των μουσουλμάνων της Ασίας, οι Καλάς είναι οι μόνοι που παράγουν κρασί και το χαίρονται στις γιορτές και στις συνάξεις τους. Η γλώσσα τους έχει στοιχεία από τα Περσικά, τα Σανσκριτικά και τα Ελληνικά, αφού βρίσκουμε λέξεις που έχουν κοινές ρίζες με τη δική μας γλώσσα.
ΝΟΜ όνομα
ΠΑΡΕΙΜ πορεύομαι, διαβαίνω εκ του πάρειμι
ΧΕΜΑΝ χειμώνας
ΙΛΑ έλα
ΔΟΝΤΟΥΓΙΑ δόντια
DI δίδω
ΙΣΠΑΤΑ χαιρετισμός, εκ του ασπάζομαι. Γι' αυτό φιλιούνται
όταν συναντιούνται μετά από καιρό
Αλλά και στη γύρω περιοχή, που μέχρι τα τέλη του προηγούμενου αιώνα ανήκε στην αυτόνομη επικράτεια του Καφιριστάν (χώρα των απίστων κατά τους Μουσουλμάνους, που κατάφεραν να εξισλαμίσουν το μεγαλύτερο ποσοστό των Καφίρς), συναντά κανείς στους χαιρετισμούς τους λέξεις όπως «χάιρε, χαϊρέτα, γιάμασις». Η γλώσσα των Καλάς δεν γράφεται. Οι Δανοί ερευνητές που ασχολούνται από το 1948 μαζί τους έχουν κατασκευάσει έναν τύπο αλφαβήτου που στηρίζεται στο φωνητικό.
Η ενδυμασία των γυναικών μοιάζει πολύ με τον αρχαίο χιτώνα. Το φόρεμά τους είναι μαύρο και είναι κεντημένο στα μανίκια, γύρω από το λαιμό και στον ποδόγυρο. Το χτένισμά τους είναι χαρακτηριστικό με τις πέντε πλεξούδες που το αποτελούν. Το γιορτινό καπέλο τους φέρει φούντα και κατά τη διάρκεια των γιορτών τους κοσμείται με φτερά και αρωματικά κλαδιά. Μοιάζει με το λοφίο περικεφαλαίας της Μακεδονίτικης στολής. τα θαλασσινά κοχύλια είναι απαραίτητο κόσμημα των καπέλων τους, πιθανό κατάλοιπο της θαλασσινής καταγωγής τους. Οι άνδρες μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα φορούσαν χιτώνιο-σάκο που το ονόμαζαν "Σακάτσι". Το καπέλο τους θυμίζει την αρχαία μακεδονική Καυσία. Ο τρόπος κατασκευής των σπιτιών τους έχει πολλά κοινά στοιχεία με το μακεδονίτικο σπίτι. Είναι κτισμένα με πέτρες και ξύλα και με εξώστη στο πάνω πάτωμα. Στις προσόψεις των σπιτιών τους υπάρχουν ξυλόγλυπτα μοτίβα που παραπέμπουν σε ανάλογα ελληνικά (μαίανδροι, ρόδακες, γεωμετρικά σχήματα και ακτινωτά αστέρια). Από παράδοση κάθονται σε καρέκλες και σκαμνιά, σε αντίθεση με τον παραδοσιακό τρόπο των Ασιατών που κάθονται οκλαδόν. Ο Πακιστανικός οργανισμός Τουρισμού τους προβάλλει ως απογόνους των στρατιωτών του Μ. Αλεξάνδρου. 'Ετσι πολλοί επισκέπτονται τις κοιλάδες τους για να γνωρίσουν τη μοναδική αυτή φυλή.
filologos10-agrino.org
ellinonpaligenesi
a
Ο συντάκτης διαπραγματεύεται την παρουσία της ελληνογενούς φυλής Παστούν καθώς και της αρχαίας Ελλάδας στην Κεντρική Ασία, με την ευεργετική και ανεπανάληπτη παρουσία των Ελλήνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την παράδοση που υπάρχει-μετά από δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια– στις σύγχρονες τοπικές κοινωνίες.
Mετά από ένα μεγάλο ταξίδι δυο χιλιάδων χιλιομέτρων, στην Κεντρική Ασία, εντόπισε ο συγγραφέας, πολλά ελληνικά αλλά και βακτριανά στοιχεία τα οποία διαιωνίστηκαν και έφθασαν μέχρι τις μέρες μας.
Αφγανός Παστούν
«Πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα παρουσιάζουν πως υπό του βασιλιά Κουσάνα των Βακτριανών, είχε υιοθετηθεί το ελληνικό αλφάβητο, επίσημη γλώσσα ήταν η ελληνική, το εμπόριο και η νομοθεσία του Κράτους ήταν στην ελληνική γλώσσα.
Τεκμηρίωση αυτών αποτελούν τα νομισματικά στοιχεία που παρέχουν καθαρές ενδείξεις της χρήσης της ελληνικής γλώσσας στο εμπόριο, στην Κεντρική Ασία και το Ιράν. Μέσα σε όλα αυτά συνυπάρχει η φυλή Παστούν που βιώνει στο σημερινό Αφγανιστάν και τις πακιστανικές επαρχίες που συνορεύουν με αυτό.»
Το ερώτημα του συντάκτη είναι: πως δημιουργήθηκε αυτή η ομάδα ανθρώπων και ποια είναι η ιστορική πορεία της, η εξέλιξή της, η οποία σαφώς η παρουσία της αρχίζει από τα ελληνιστικά χρόνια;
Ο ερευνητής Αμανουλάχ Γιλζάϊ αρχίζει το κύριο άρθρο του ως εξής:
Αφγανός Παστούν
«Πολλοί Αφγανοί και εθνικές ομάδες Παστούν του Πακιστάν οφείλουν πάρα πολλά στον Μέγα Αλέξανδρο ο οποίος τους πρόσφερε έναν ανεπανάληπτο πολιτισμό,που τους διαμόρφωσε για περίπου χίλια χρόνια μέσα από διαφορετικές ιστορικές φάσεις. Αν και έχουν περάσει, ήδη, 23 αιώνες από την ελληνική κατάκτηση της Βακτρίας (αρχαίο Αφγανιστάν), τα χνάρια των αρχαίων Ελλήνων μπορεί να τα δει στους εθνικούς Αφγανούς ή τους Παστούν. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν οι προφορικές παραδόσεις των φυλών Παστούν που ανάγουν την καταγωγή τους στους αρχαίους Yonas ή Yavana (σ.σ.: Ίωνες).
Η ισχυρή παρουσία της ελληνικής μυθολογίας και εκατοντάδες ελληνικών λέξεων ενυπάρχουν ακόμη στη σύγχρονη γλώσσα Πάστο, η οποία είναι μία από τις κύριες γλώσσες του δυτικού Αφγανιστάν και του βορειο-δυτικού Πακιστάν. Η δημιουργία του αφγανικού έθνους ή Παστούν φαίνεται πως είναι αποτέλεσμα της κατάκτησης του Αλεξάνδρου.
»Η επί πολλών αιώνων ελληνική διοίκηση της Βακτρίας (αρχαίο Αφγανιστάν) που ακολούθησαν το θάνατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, άλλαξε αυτήν την ιρανική περιοχή τόσο πολύ που πολύ δύσκολα κανείς αναγνωρίζει την παλαιά ιρανική επιρροή. Πολλοί από τους σύγχρονους εθνικούς Αφγανούς (Pashtuns) είναι αναμφισβήτητα, απόγονοι των αποίκων αρχαίων Ελλήνων.
» Αυτό μπορεί αν αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό από τα αρχαιολογικά ευρήματα, από τις αναφορές στην ελληνική μυθολογία και σε ένα μεγάλο αριθμό ελληνικών λέξεων και προτάσεων που βρίσκονται στη σημερινή γλώσσα Πάστο. Αυτό πιστοποιείται και επιστημονικά, ό,τι, δηλαδή, οι πρόγονοί τους θα μπορούσαν να αποτελούν τον κύριο κορμό ή τη μοναδικότητα των κατοίκων της Βακτρίας που αναμίχθηκε με τον εντόπιο πληθυσμό.»
Πιο κάτω ο Αμανουλάχ Γιλζάϊ παραλληλίζει εφτά αρχαίες ελληνικές θεότητες με ονομασίες που συναντούμε σήμερα στο ανατολικό Ιράν και οι οποίες προέρχονται από την ελληνική γλώσσα. Ο θεός Ζεύς στη γλώσσα Πάστο λέγεται Ζέσταν, με μια ελάχιστη ηχητική διαφορά μπορεί να ακουστεί ως Ζεύσ-ταν.
Η Αθηνά ήταν η λατρευτή θεά των αρχαίων Παστούν ή ελληνο-αφγανών. Η αναπαράσταση στα ελληνο-βακριανά νομίσματα της μακεδονικής Αθηνάς ήταν περισσότερο σαν θεά του πολέμου και των υδάτων. Κι αυτό γιατί πολλοί Παστούν ακόμη έχουν παράδοση τον πολεμικό χορό ‘Άθεν’. Ο χορός ‘Άθεν’ είναι πατριωτικός, όπως ακριβώς ήταν και στους αρχαίους Έλληνες.
Τονίζει ο συγγραφέας για το θέμα αυτό: “ Οι Παστούν, οι οποίοι είναι μουσουλμάνοι, γενικά, δεν βλέπουν τους χορούς με ένα θετικό βλέμμα, αλλά ο ‘Άθεν’ αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση, αφού τον τηρούν με σεβασμό γνωρίζοντας πως ο χορός αυτός ανήκει στο προ-μουσουλμανικό παρελθόν τους.
Χαρτονόμισμα στο Αφγανιστάν με τον Μέγα Αλέξανδρο
Η καταγωγή του ‘Άθεν’ έγινε γνωστή από την δική μου έρευνα.
Οι Ταλιμπάν του Αφγανιστάν θεωρούν τον ‘Άθεν’ ως μη μουσουλμανικό στοιχείο και τον απαγόρευσαν, ενώ αποτελεί το κύριο στοιχείο της εθνικής ομάδας των Παστούν. Αυτό έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία του Αφγανιστάν, η απαγόρευση του χορού, ο οποίος αποτελούσε τον εθνικό χορό αιώνων για τη χώρα».
Ο Αφγανός ερευνητής αναφέρει για τη θεά του γάμου την Ήρα με τη μυθική θεά των Παστούν Όρα και τα έθιμα τα οποία διατηρούνται έως σήμερα.
Ο θεός του θανάτου Άδης με τον Αδίρ-αχ που παραπέμπει στο τέρας που έχει την ονομασία ‘Mordozmai’ που παραβάλλεται με τον Μινώταυρο, που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ζώο που μια τέτοια εικόνα μπορεί κανείς να δεί σε ελληνο-βακτριανό άγαλμα στο Μουσείο της Πεσαβάρας.
Ο Τάρταρος υπάρχει στην Πάστο ως Ταρταρίν και σημαίνει την χειρότερη έκφραση του διαβόλου. Αναφέρεται ακόμη για τον Πάνα, την Περσεφόνη, τη Δήμητρα και τους συσχετίζει με σχετικές ονομασίες στη γλώσσα Πάστο.
Παραθέτει ακόμη και ορισμένες λέξεις που έχουν αλλοιωθεί, όπως:
Λίγο=lega
Γυναίκα= Jenekai
Θείος=Thro
Γιαγιά= Yayah Anyah
Όριζα=Rizi
Αυγό (ωό)=agai
Η θρησκεία τους είναι πολυθεϊστική. Πατέρας των θεών και των ανθρώπων είναι ο DI ZAU (Δίας-Ζευς). Το όνομά του σημαίνει «αυτός που δίνει ζωή» μιας και οι λέξεις «DI» και «ZAU» σημαίνουν «Δίδω» και «Ζωή» αντίστοιχα. Τον πατέρα των θεών τον αποκαλούν και "Raintagarau" (Παντοκράτωρ) που σημαίνει αυτόν που «τα πάντα ελέγχει και κυβερνά». Η θεότητα του σπιτιού, της οικογένειας και της κοινότητας είναι η «Tsestak» (Εστία). Κάθε σπίτι έχει μια γωνιά αφιερωμένη σ' αυτήν και κάθε οικισμός ένα ναό, όπου συγκεντρώνονται για τις τελετές τους. Στα δάση, στα ποτάμια, στις κορυφές των βουνών κατοικούν διάφορα Πνεύματα (Νύμφες), που πολλές φορές βοηθούν τους Καλάς μέσω «διαμέσων» ανθρώπων οι οποίοι μπορούν και επικοινωνούν μαζί τους. Προστάτης των ποιμένων είναι ο "Sagikor" με ιδιαίτερο ιερό, που δέχεται προσφορές όταν οι ποιμένες κατεβαίνουν από τα υψώματα στα χωριά τους. Το τελετουργικό της θυσίας ακολουθεί την αρχαία ελληνική παράδοση, αφού και εδώ ο κέδρος και η βελανιδιά είναι τα ιερά δένδρα του DI ZAU. Ο καπνός των κλαδιών που καίγονται ευχαριστεί τους θεούς. Αυτοί που συμμετέχουν στη θυσία πρέπει να κάνουν καθαρτήριο λουτρό με νερό πηγής ή με μούστο από σταφύλια που έκοψαν πρόσφατα. Με το αίμα του ζώου ραντίζουν το βωμό και τη φωτιά που έχουν ανάψει. Κατά τη διάρκεια της τελετής όλοι οι άνδρες προσεύχονται μεγαλόφωνα στους θεούς. Οι γυναίκες δεν συμμετέχουν. Τα κέρατα του θυσιαζόμενου ζώου κοσμούν τις προσόψεις των σπιτιών, αφού το δικέρατο σύμβολο παραμένει ακόμα ιερό στον τόπο τους από τότε που ο μεγάλος στρατηλάτης το υιοθέτησε, όταν επισκέφθηκε το Ιερό του 'Αμμωνα Δία στην όαση Σίβα.
Οι Καλάς ακολουθούν σήμερα τα ίδια αρχαία έθιμα, δηλαδή καθαρτήρια λουτρά, ψήσιμο ειδικών άρτων, πυρσοφορίες, σεξουαλικά πειράγματα, προσφορά τροφών στους προγόνους τους κ.α. Στις θρησκευτικές εορτές που παρευρίσκονται και γυναίκες εκτελούνται γυναικείοι κυκλικοί χοροί. Οι γυναίκες είναι πιασμένες σε κύκλο με τα χέρια πλεγμένα πίσω από την πλάτη και συνοδεύουν το χορό με τραγούδι. Η οργανική συνοδεία που βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου είναι ένα μεγάλο νταούλι, ξύλινες φλογέρες και τοξοειδής άρπα με τέσσερις χορδές που θυμίζει την αρχαιοελληνική λύρα. Μέσα στη θάλασσα των μουσουλμάνων της Ασίας, οι Καλάς είναι οι μόνοι που παράγουν κρασί και το χαίρονται στις γιορτές και στις συνάξεις τους. Η γλώσσα τους έχει στοιχεία από τα Περσικά, τα Σανσκριτικά και τα Ελληνικά, αφού βρίσκουμε λέξεις που έχουν κοινές ρίζες με τη δική μας γλώσσα.
ΝΟΜ όνομα
ΠΑΡΕΙΜ πορεύομαι, διαβαίνω εκ του πάρειμι
ΧΕΜΑΝ χειμώνας
ΙΛΑ έλα
ΔΟΝΤΟΥΓΙΑ δόντια
DI δίδω
ΙΣΠΑΤΑ χαιρετισμός, εκ του ασπάζομαι. Γι' αυτό φιλιούνται
όταν συναντιούνται μετά από καιρό
Αλλά και στη γύρω περιοχή, που μέχρι τα τέλη του προηγούμενου αιώνα ανήκε στην αυτόνομη επικράτεια του Καφιριστάν (χώρα των απίστων κατά τους Μουσουλμάνους, που κατάφεραν να εξισλαμίσουν το μεγαλύτερο ποσοστό των Καφίρς), συναντά κανείς στους χαιρετισμούς τους λέξεις όπως «χάιρε, χαϊρέτα, γιάμασις». Η γλώσσα των Καλάς δεν γράφεται. Οι Δανοί ερευνητές που ασχολούνται από το 1948 μαζί τους έχουν κατασκευάσει έναν τύπο αλφαβήτου που στηρίζεται στο φωνητικό.
Η ενδυμασία των γυναικών μοιάζει πολύ με τον αρχαίο χιτώνα. Το φόρεμά τους είναι μαύρο και είναι κεντημένο στα μανίκια, γύρω από το λαιμό και στον ποδόγυρο. Το χτένισμά τους είναι χαρακτηριστικό με τις πέντε πλεξούδες που το αποτελούν. Το γιορτινό καπέλο τους φέρει φούντα και κατά τη διάρκεια των γιορτών τους κοσμείται με φτερά και αρωματικά κλαδιά. Μοιάζει με το λοφίο περικεφαλαίας της Μακεδονίτικης στολής. τα θαλασσινά κοχύλια είναι απαραίτητο κόσμημα των καπέλων τους, πιθανό κατάλοιπο της θαλασσινής καταγωγής τους. Οι άνδρες μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα φορούσαν χιτώνιο-σάκο που το ονόμαζαν "Σακάτσι". Το καπέλο τους θυμίζει την αρχαία μακεδονική Καυσία. Ο τρόπος κατασκευής των σπιτιών τους έχει πολλά κοινά στοιχεία με το μακεδονίτικο σπίτι. Είναι κτισμένα με πέτρες και ξύλα και με εξώστη στο πάνω πάτωμα. Στις προσόψεις των σπιτιών τους υπάρχουν ξυλόγλυπτα μοτίβα που παραπέμπουν σε ανάλογα ελληνικά (μαίανδροι, ρόδακες, γεωμετρικά σχήματα και ακτινωτά αστέρια). Από παράδοση κάθονται σε καρέκλες και σκαμνιά, σε αντίθεση με τον παραδοσιακό τρόπο των Ασιατών που κάθονται οκλαδόν. Ο Πακιστανικός οργανισμός Τουρισμού τους προβάλλει ως απογόνους των στρατιωτών του Μ. Αλεξάνδρου. 'Ετσι πολλοί επισκέπτονται τις κοιλάδες τους για να γνωρίσουν τη μοναδική αυτή φυλή.
filologos10-agrino.org
ellinonpaligenesi
a
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου