Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2021

Η μοιραία ανατροπή του ‘73

 

Ο Ιωαννίδης στρέφεται εναντίον του Παπαδόπουλου 

Η επανάσταση της 21ης Απριλίου 1967 ανήκει πλέον στην ιστορία. Η επέμβαση των Ενόπλων Δυνάμεων εκείνη την εποχή, έδωσε τέλος στην κομματοκρατία και τη διχόνοια του λαού, έσωσε την πατρίδα από τον κίνδυνο του ερυθρού μπολσεβικισμού, τον κομμουνισμό. Η περίοδος του εθνικού καθεστώτος χωρίζεται σε δύο κεφάλαια. Το πρώτο ξεκινά την 21η Απριλίου 1967 και τελειώνει στις 25 Νοεμβρίου 1973. Το δεύτερο αρχίζει από αυτή την ημερομηνία και λήγει στις 23 Ιουλίου 1974, όταν το στρατιωτικό καθεστώς Ιωαννίδη υπό το βάρος των τραγικών γεγονότων της Κύπρου ουσιαστικά αυτοδιαλύεται. Την διακυβέρνηση της χώρας, μέσω της τότε ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, αναλαμβάνουν οι παλαιοκομματικοί πολιτικοί που μία επταετία πριν οι Συνταγματάρχες είχαν καταργήσει.

Μαρκεζίνης: «ο πόλεμος του Κιπούρ μας ανέτρεψε» 

Το πρώτο κεφάλαιο τερματίζεται με την ανατροπή του Γ. Παπαδοπούλου, Προέδρου τότε της Ελληνικής Δημοκρατίας και των συνεργατών του. Η επανάσταση είχε πολιτικοποιηθεί, είχε σχηματιστεί πολιτική κυβέρνηση με Πρωθυπουργό τον Σ. Μαρκεζίνη. Η χώρα θα προχωρούσε σε εκλογές το επόμενο έτος, που είχαν ορισθεί για τις 10 Φεβρουαρίου 1974. Η πορεία αυτή σταμάτησε λόγω της ανατροπής τους. Στο σημείο αυτό τίθενται δύο ερωτήματα:

1) Γιατί και πως ο Ιωαννίδης ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο και τους συνεργάτες του; 

2) Γιατί δεν αντέδρασε ο Γ. Παπαδόπουλος; Τα δύο αυτά ερωτήματα είναι εύλογα, διότι ο Γ. Παπαδόπουλος έχαιρε εκτιμήσεως από όλους τους αξιωματικούς που έλαβαν μέρος στο κίνημα. Επίσης είχε πολλές διοικητικές ικανότητες, κυβερνούσε την χώρα με επιτυχία και είχε αποκτήσει μεγάλη αποδοχή από τις λαϊκές μάζες. 

Οι αντίπαλοι του, καταργηθέντες πρώην πολιτικοί, ήταν εντελώς ανίκανοι να του δημιουργήσουν προβλήματα, ιδιαίτερα να τον ανατρέψουν. Μεταξύ λοιπόν εκείνων των αξιωματικών που τον υποστήριζαν και εξακολουθούσαν να τον υποστηρίζουν δημιουργήθηκε ο πυρήνας για την ανατροπή του. Επίσης όπως υποστηρίζει ο Μαρκεζίνης, σε ιστορικά σημειώματα, ο πόλεμος του Κιπούρ ήταν ο λόγος που ανετράπη ο Παπαδόπουλος και έπεσε η κυβέρνησή του.

Ο Κίσινγκερ είχε υποβάλει αίτημα στον Μαρκεζίνη να επιτραπεί ο ανεφοδιασμός αμερικανικών αεροπλάνων στο αεροδρόμιο Ελευσίνας. Ο Υπουργός Εξωτερικών της κυβερνήσεως Χρ. Ξανθόπουλος – Παλαμάς είχε εκτιμήσει ότι, εφόσον διαρκούσε ο πόλεμος του Κιπούρ οι συνέπειες για την χώρα θα ήταν σοβαρές εάν προέβαιναν σε αυτή την ενέργεια. Ο Σ. Μαρκεζίνης ενημέρωσε τον Γ. Παπαδόπουλο για την απόφαση να μη επιτραπεί ο ανεφοδιασμός των αμερικανικών αεροπλάνων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συμφώνησε χαρακτηρίζοντας τους Αμερικάνους «γκάγκστερς…». Η θέση την οποία έλαβε η ανώτατη ηγεσία της Ελλάδος και η οποία ουσιαστικά ήταν αντιαμερικανική, ήταν προφανώς η αιτία ανατροπής του Γ. Παπαδοπούλου και της κυβέρνησης Μαρκεζίνη. Να σημειωθεί ότι, μεταπολιτευτικά καμία κυβέρνηση δεν έλαβε τέτοιες θέσεις.

Η μυστική συνάντηση 

Τυπικά η ανατροπή του καθεστώτος ξεκίνησε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, που ήταν στημένα και ξέφυγαν από τον έλεγχο της κυβερνήσεως.  Οι φοιτητικές ταραχές ήταν αυτές που έριξαν πίσω την προσπάθεια της πορείας προς τις κάλπες. Πολλοί αξιωματικοί αναρωτήθηκαν τότε: «Εάν μόλις διακηρύσσεται ότι, οδηγούμεθα προς δημοκρατικές διαδικασίες γίνεται φανερά απόπειρα να μας πάνε σε κομμουνιστικές διαδικασίες, γιατί να το επιτρέψουμε; Εάν είναι να ξαναέρθει εξουσία με λαϊκή εντολή, έχει καλώς. 

Εάν όμως είναι να έρθει με τη βία κόκκινη εξουσία, πρέπει να δράσουμε…». Τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά από τις επιθυμίες του Παπαδόπουλου και του Μαρκεζίνη και κηρύχτηκε στρατιωτικός νόμος. Ένα από εκείνα τα βράδια σε οικία αξιωματικού, έγινε μία μυστική σύσκεψη με παρόντες τον Ταξίαρχο Δ. Ιωαννίδη, τον Στρατηγό Φ. Γκιζίκη και το μετέπειτα Αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α Γρ. Μπονάνο.  Παίρνοντας το λόγο ο Ιωαννίδης είπε: «Το Πολυτεχνείο δεν πάει καλά ο Παπαδόπουλος προτίθεται να κηρύξει στρατιωτικό νόμο. Επομένως η ενέργεια πρέπει να γίνει νωρίτερα, διότι η εφαρμογή του θα επηρεάσει τις κινήσεις μας, προτείνω να κινηθούμε στις 25 Νοεμβρίου. Την ακριβή ώρα θα την καθορίσουμε εγκαίρως…» Οι άλλοι συμφώνησαν.

Οι απαιτήσεις Μαρκεζίνη 

Τα γεγονότα πλέον ακολουθούν την πορεία τους. Η επέμβαση Ιωαννίδη έγινε για να αποκατασταθεί η πορεία του καθεστώτος και η επάνοδος στις αρχές της 21ης Απριλίου 1967, η οποία είχε παρεκκλίνει. Ο Παπαδόπουλος προκειμένου να πολιτικοποιήσει το στρατιωτικό καθεστώς αποδέχθηκε τις απαιτήσεις Μαρκεζίνη για τη συμμετοχή του παλαιού πολιτικού κόσμου στις εκλογές του επομένου Φεβρουαρίου. 

Τα αποτελέσματα αυτού του συμβιβασμού ήταν να δημιουργηθούν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και η επαναφορά του στρατιωτικού νόμου σε ολόκληρη την επικράτεια. Επομένως όπως ισχυρίζονται πολλοί προσκείμενοι στον Παπαδόπουλο, ο Ιωαννίδης δεν κατέλυσε καμιά δημοκρατία που όδευε προς εκλογές, διότι στρατιωτικό νόμο βρήκε όταν έγινε το δικό του εγχείρημα. Πέρα όμως από όλα αυτά υπήρχε σοβαρή κρίση και οργή στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων, κυρίως από τους χαμηλόβαθμους αξιωματικούς, διότι έβλεπαν ότι, η επανάσταση εξετράπη των αρχών της με την μετατροπή πρώην αξιωματικών σε πολιτικούς.

Η αρχή του τέλους 

Τα μηνύματα αυτά τα ελάμβανε ο Ιωαννίδης ο οποίος εξακολουθούσε να υποστηρίζει τον Γ. Παπαδόπουλο. Το ποτήρι της οργής όμως ξεχείλισε όταν ο Μαρκεζίνης έκανε άνοιγμα προς τους φαύλους παλαιοκομματικούς πολιτικούς προσκαλώντας αυτούς στο πολιτικό παιγνίδι. Αλλά και μέσω συνέντευξης του στη «Le Monde» άφησε υπόνοιες περί νομιμοποιήσεως του ΚΚΕ. 

Παράλληλα αφενός μεν εθεωρείτο τουρκόφιλος αναφέροντας «…το ευγενές τουρκικό έθνος…», αφετέρου στις 31 Οκτωβρίου 1973 δήλωσε στο τύπο «… και οι Τούρκοι έχουν δικαιώματα στο Αιγαίο.» 

Παρά την ύπαρξη πολλών αιτίων, τα παραπάνω γεγονότα και η άφρων πολιτική Παπαδόπουλου – Μαρκεζίνη κατά τους Ιωαννιδικούς θα ήταν ικανά για την απομάκρυνση αυτού του καθεστώτος.

Και αυτό έπραξε ο Ιωαννίδης, η υπομονή του ιδίου και των συνεργατών του αλλά και των χαμηλόβαθμων αξιωματικών που ακολουθούσαν τον Ταξίαρχο, είχε πλέον εξαντληθεί. Δεν πρόδωσε αυτός τον Γ. Παπαδόπουλο. Ο ίδιος πρόδωσε τις αρχές της 21ης Απριλίου 1967, ισχυρίζονται οι αξιωματικοί του Ιωαννιδικού εγχειρήματος. Επίσης ισχυρίζονται πως ο Παπαδόπουλος παραιτήθηκε από τον στρατό, έγινε πολιτικός μετά το αποτυχών Βασιλικό πραξικόπημα, του Δεκεμβρίου 1967. 

Οι αρχές της επαναστάσεως από τότε είχαν προδοθεί με αποκλειστική υπαιτιότητα του ιδίου. Επομένως η ανατροπή του Γ. Παπαδόπουλου ξεκίνησε ουσιαστικά με την ανακήρυξη της Δημοκρατίας την 1η Ιουνίου 1973. 

Η φιλελευθεροποίηση, ο διορισμός του παλαιοκομματικού πολιτικού Μαρκεζίνη, η διάσταση στο κυπριακό, τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, αλλά και το γεγονός ότι, δεν προχώρησε σε ριζοσπαστικές λύσεις (Η έναρξη εξορύξεων πετρελαίων, η ίδρυση βαριάς βιομηχανίας, η επιδίωξη μονομερούς ενώσεως της Κύπρου, οι ενοποιήσεις ταμείων, ο οριστικός αποκλεισμός του παλαιού πολιτικού κόσμου κ.λ.π.), ήταν κατά τον Ταξίαρχο τότε Ιωαννίδη οι αιτίες για την ανατροπή του. 

Νίκος Παπαγεωργίου

https://www.elkosmos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: