Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου

Η Επανάσταση των Ελλήνων μαίνεται. Οι διαμορφωμένοι μέσα στο αίμα και την φωτιά των μαχών μαχητές της ελευθερίας, μόλις που ξαποσταίνουν από τις εξαντλητικές μάχες και πολιορκίες, που είχαν ως σκοπό την αποβολή του εξ Ανατολών κατακτητή, από την λαβωμένη Ελληνική Γη. Αυτές οι αγέρωχες μορφές, επάνω στις οποίες στηρίχθηκε η Εθνεγερσία του 1821, πλέον κατάκοπες από την γραφειοκρατική παρακμή, κατέληξαν να παρακολουθούν σαστισμένοι καθήμενοι στις βουνοκορφές, αυτές που τους ανέθρεψαν. Άλλοι πάλι, δακρύζουν και γελούν για το παιχνίδι που τους επιφύλασσε η μοίρα. Στο κελί που κάποτε οι πατέρες τους βασανίζονταν από τον καταπατητή του Βυζαντίου, βρίσκονταν τώρα οι ίδιοι. Εντολείς, όχι κάποιος πασάς, αλλά τα ίδια τους τα αδέρφια. Αδέρφια, που αυτοαποκαλούνταν πολιτικοί, γραφιάδες… κυβέρνηση. Κι όμως, χαίρονταν, που το εθνικό λάβαρο κυμάτιζε στην Πελοπόννησο και την Αττική γη, επιδεικνύοντας ούτε ίχνος δόλου, μα μονάχα απορία και θλίψη. Ήταν αυτή η Ελλάδα για την οποία είχαν πολεμήσει;
Οι περισσότερες δυσκολίες αντιμετωπίστηκαν επαρκώς έως τώρα, από τους Έλληνες. Για μια στιγμή ο ουρανός φαίνεται καθαρός, αφού τα βόλια είχαν τρυπήσει μεμιάς τα σύννεφα της σκλαβιάς, δίνοντας σπίθες φωτός και στις υπόλοιπες πατρογονικές εστίες, που παρέμεναν υπό το σεληνόφως. Ξαφνικά όλα αλλάζουν, αφού ένα πελώριο σκιερό νέφος, ερχόμενο από την πάλαι ποτέ γη των Φαραώ, κατακλύσει καθετί στο πέρασμα του. Η ξεσηκωμένη Κρήτη πέφτει πρώτη. Σύντομα, ορδές βαρβάρων εκπαιδευμένες από Ευρωπαίους ινστρούχτορες, ξεχύνονται στην Πελοπόννησο, καταστρέφοντας με μανία, ότι οι Έλληνες είχαν δημιουργήσει μέσα σε διάστημα ολίγων χρόνων. Η Τρίπολη μαζί με την Δυτική Πελοπόννησο πέφτουν. Το Μεσολόγγι, με την ηρωική του έξοδο ακολουθούν. Η Επανάσταση μένει ζωντανή στην Αργολίδα, την Μάνη, τα νησιά και φυσικά τα βουνά. Παράλληλα, οι μηχανορραφίες πολιτικού παρασκηνίου, διαφθορά και σκοπιμότητες αδυνατίζουν ακόμη περισσότερο την εθνική ομοψυχία, την στιγμή που ο εχθρός είναι πιο δυνατός από ποτέ.
Το προσφάτως καθαρισμένο τοπίο έδειχνε να γεμίζει ξανά με την ίδια νοσηρή ομίχλη που είχε καλυφθεί γενιές πριν, όταν ο υιός της Λακεδαίμωνος ο Μυστράς παραδόθηκε στους Τούρκους, που μόλις είχαν κυριεύσει τα στενά. Η ομίχλη καλύπτει τα πάντα, με μόνο οδυρμούς αγωνίας και πόνου ή έκφυλες άναρθρες κραυγές, βγαλμένες από στόματα βαρβάρων. Αιγυπτίων που σε τίποτε δεν θύμιζαν τις αρχαίες καταβολές των, διαποτισμένων πλέον με την σαδιστική φρενίτιδα που γεννήθηκε στην Μέκκα της Αραβίας. Ο συντονιστής της πανούκλας που επισκιάζει τον Μοριά, ο Ιμπραήμ που εποφθαλμιά την δύναμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έχει καταφθάσει επιζητώντας πεισματικά την ήττα των Ελλήνων.
Σκοτώνει, καίει, καταστρέφει!
Δύσκολα μπορεί κανείς να σταματήσει, δεδομένου του Ελληνικού λεξιλογικού πλούτου, να παραθέτει επίθετα που να περιγράφουν με περισσή υπερβολή τα δεινά που επέφερε και επέβαλε η βάναυση αυτή προσωπικότητα. Ακόμη και οι βαρήκοες λαοί των Ευρωπαϊκών βασιλείων αφυπνίστηκαν μερικώς, από αυτό το ξέσπασμα σφαγών και εκτρόπων.
Την εποχή εκείνη, η Ρωσική Αυτοκρατορία, θέλοντας να κάνει χρήση του συναισθηματικού δεσμού που την ένωνε με τους εξεγερμένους Έλληνες, επιζητούσε τον περιορισμό της Οθωμανικής ισχύος και εν ανάγκη την ολοτελή καταστροφή της, με την κάθοδο των Τσάρων στα θερμά νερά της Μεσογείου. Οι υπόλοιπες δυνάμεις με συμφέροντα στην περιοχή, η Βρετανία και η αποδυναμωμένη από την καταστροφική ήττα του Ναπολέοντα και την επιστροφή των βασιλικού οίκου Γαλλία, επιθυμώντας ένα ανάχωμα στην περεταίρω κάθοδο των Ρως, ήθελαν μια Οθωμανική Αυτοκρατορία συντηρημένη επαρκώς. Συγχρόνως, η διάσταση που έχει λάβει η Ελληνική Επανάσταση είναι ηχηρή και μη αντιστρέψιμη, με τους ίδιους τους λαούς της Ευρώπης να επιθυμούν την απομάκρυνση των Τουρκο-Αιγυπτιακών στρατών από την Ελλάδα. Η λαϊκή αυτή κατακραυγή, αλλά πρωτίστως ο στόχος Αγγλο-Γάλλων να αποτραπεί τυχών μεμονωμένη επέμβαση Ρώσων στην Πελοπόννησο, ωθεί τις δυνάμεις να συμφωνήσουν σε από κοινού επιχειρήσεις επιβολής της αυτονομίας της Ελλάδας.
Την αυτονομία της Ελλάδας δέχθηκαν τόσο η Ελληνική πλευρά μετά την καταστροφική εξέλιξη που είχε λάβει η Αιγυπτιακή επέμβαση, όσο και ο Οθωμανός Σουλτάνος. Ο Ιμπραήμ, όμως, ίσως σε συνεννόηση με τον Σουλτάνο προέβη σε ολιγωρία, όσον αφορά την εκκένωση των δυνάμεων του, παρακωλύοντας την όλη διαδικασία, ακόμη φερόμενος επιθετικά προς τους αντιπροσώπους ναυάρχους των τριών μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή. Η άρνηση της αναχώρησης του Ιμπραήμ από το λιμάνι της Πύλου, με κατεύθυνση είτε την Αίγυπτο είτε την Κωνσταντινούπολη, κατά την απαίτηση των δυτικών, σε συνδυασμό με την συνέχιση της βάρβαρης και υβριστικής συμπεριφοράς του, έκρινε απαραίτητη την λήψη πολεμικών ενεργειών. Ο Άγγλος αντιναύαρχος Κόντριγκτον, ο Γάλλος υποναύαρχος Δεριγνύ και ο Ρώσος Χέιδεν αποφασίζουν να εισέλθουν στο λιμάνι της Πύλου, στον όρμο του Ναβαρίνου.
Ο Συμμαχικός στόλος παρατάσσεται έναντι του Τουρκο-Αιγυπτιακού, με τον Κόντριγκτον να απαντά σε απεσταλμένους του Ιμπραήμ: «Δεν ήλθα για να λάβω διαταγές αλλά για να δώσω», ενώ με θάρρος προσθέτει: «Αν ριχτεί πυροβολισμός κατά του συμμαχικού στόλου θα καταστρέψει τον τουρκικό, και ότι δεν θα λυπηθεί αν του δοθεί αυτή η ευκαιρία». Η αλαζονεία που διέπει το μουσουλμανικό όνειδος, προκαλεί ανταλλαγές πυρών και μεμονωμένες εχθροπραξίες, που όμως δεν θα αργήσουν να λάβουν γενικό χαρακτήρα. Έτσι, στις 20 Οκτωβρίου του 1827 ξεκινά μια μάχη που θα καθόριζε τα Ελληνικά πράγματα και θα διαμόρφωνε τις νέες συνθήκες στην περιοχή. Η αριθμητική υπεροχή των Ασιατών είναι συντριπτική, όπως άλλωστε πάντα ήταν. Αντίθετα, ο Ευρωπαϊκός στόλος αν και μικρός είναι εφοδιασμένος με ποιοτικά μέσα και έμπειρο προσωπικό, ενώ πολλοί Έλληνες εθελοντές υπάρχουν ανάμεσα τους, έτοιμοι να εκδικηθούν τις φρικαλεότητες του Ιμπραήμ.
Η φλόγα της μάχης διαδίδεται αστραπιαία σε όλο το μήκος της παράταξης. Τα κανόνια αντηχούν σε όλη την Μεσσηνία, σπέρνοντας την ελπίδα, στους ταπεινωμένους από τον Ιμπραήμ Έλληνες. Αλήθεια, χαρακτηριστικό αχρείαστο και δεινό η Ελπίς! Ο ύστερος φυγάς του ατοπήματος της Πανδώρας. Όμως, η Ελπίς είναι αυτή τη στιγμή το μόνο φάρμακο για τον πληγωμένο Δαναό. Το μόνο που μπορεί να τον γιατρέψει από την χρόνια αιμορραγία του... Τα σύννεφα σκόνης και καπνού που σηκώνουν τα εξαρτήματα των Φράγκων αρχίζουν να κατακάθονται στα αιματοβαμμένα νερά που πλαισιώνουν την Σφακτηρία, αντικρίζεται πλέον ολοκάθαρα η συντριβή του αντίπαλου στόλου, με τα πλοία του να κοσμούν το υποθαλάσσιο βασίλειο του Ποσειδώνα και τους στρατιώτες του να αποτελούν θυσία προς τέρψιν των διψασμένων και συνάμα αφρισμένων κυμάτων. Η ιαχή της Νίκης εξαπλώνεται στον συμμαχικό στόλο, ενώ τραυματισμένες φιγούρες χαμογελούν δίπλα στα τσακισμένα κατάρτια. Έλληνες και Ευρωπαίοι αλληλοκοιτάζονται με αμοιβαίο θαυμασμό, ενθυμούμενοι την πολύφημη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Η ικανοποίηση είναι εμφανής στα κατάκοπα σώματα τους…
Ο εχθρός συνθηκολογεί, πλέον με σκληρότερους όρους, μεταξύ των οποίων και την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Θα χρειαστούν κι άλλες μικρότερες επιχειρήσεις για την πλήρη αποδέσμευση της Νοτίου Ελλάδος από τα Τουρκο-Αιγυπτιακά κατάλοιπα, όμως το έναυσμα είχε δοθεί. Είχε επισφραγισθεί με το αίμα, όχι μόνο Ελλήνων, αλλά και άλλων Ευρωπαίων που τελικώς άγγιξαν τον ηρωικό θάνατο που τους προσέφερε η ζωή, μαχόμενοι για τα ιδανικά της Φυλής, φεύγοντας, ώστε να κρατήσουν συντροφιά στον Λόρδο Βύρωνα και σε τόσους άλλους τρανούς. Δεν αγνοείται πως η βοήθεια των Δυνάμεων δόθηκε καθαρά για καιροσκοπικούς λόγους, όμως είναι ένα παράδειγμα του αποτελέσματος που μπορεί να αποφέρει η φυλετική συνεννόηση και ομοψυχία.
Μπορεί οι πολιτικές να υπήρξαν ο λόγος για την πραγμάτωση ακόμη αυτής της ναυμαχίας, όμως το αίμα των νεκρών Ευρωπαίων που χύθηκε στις στενωπούς του Ναυαρίνου μας εμπνέει τόσο για τους αγώνες του σήμερα, όσο και για τους αγώνες του αύριο.
Αντεπίθεση